فیبروکیستیک پستانی چیست؟

فیبروکیستیک پستان به مجموعه ای از تغییرات نسج پستان گفته می‌شود که تحت تاثیر هورمون های جنسی زنانه بدن به‌وجود می‌آید و شامل تشکیل کیست و تغییرات نسج همبند در پستان است.پستان های فیبروکیستیک مرکب از بافتی ناصاف یا طناب مانند است که پزشکان این بافت را گره دار می نامند. این بیماری کاملا خوش‌خیم است و ارتباطی با سرطان پستان ندارد. داشتن پستان های فیبروکیستیک به هیچ وجه غیر معمول نیست.بیش از نیمی از زنان در برخی مراحل زندگی تغییرات فیبروکیستسک را تجربه می کنند. بعضی خانم ها با پستان های فیبروکیستیک، درد پستان، حساسیت و تورم پستان را تجربه می کنند(علت بزرگ شدن سینه زنان و درد سینه ها قبل از پریود، در این موارد تغییرات هورمونی در چرخه قاعدگی زنان است.). این علایم معمولا قبل از قاعدگی شدیدتر و آزار دهنده تر هستند و با شروع قاعدگی معمولا تخفیف می یابند. گاهی اقدامات ساده و درمان های خانگی می تواند باعث کاهش ناراحتی شود که در ادامه گفته می شوند.

نشانه های فیبروکیستیک پستان

نشانه ها و علایم پستان فیبروکیستیک می تواند شامل:

• لمس توده در پستان یا نواحی ضخیم شده در پستان
• درد و حساسیت پستان
• تغییر سایز توده های پستان با چرخه قاعدگی
• ترشحات سبز و قهوه ای که بدون تحریک وفشار از نوک سینه خارج می شوند.برای اطلاعات بیشتر در رابطه با ترشحات سینه مقاله ترشح از نوک پستان؛ ترشحات پستان خطرناک و بی خطر کدامند؟ را مطالعه فرمایید.
• تغییرات پستان ها که در هر دو پستان مشابه هستند.
• افزایش ماهانه درد یا تورم پستان در هنگام تخمک گذاری تا قبل پریود

سن افراد مبتلا

تغییرات فیبروکیستیک معمولا در زنان 20 تا 50 ساله رخ می دهد اما اکثراً در سنین بالاتر از سی سالگی در سونوگرافی پستان رویت می شود . زنان یائسه معمولا به ندرت تغیییرات فیبروکیستیک پستان را تجربه می کنند مگر اینکه تحت هورمون درمانی برای یائسگی باشند.

علل 

دلیل واقعی تغییرات فیبروکیستیک پستان شناخته شده نیست. اما متخصصان گمان می کنند هورمون های تولید مثل به ویژه استروژن در این زمینه نقش دارند.نوسان سطح هورمون در طول دوره قاعدگی می تواند باعث ناراحتی و حساسیت،درد و ورم پستان(ورم سینه‌ها) شود. تغییرات فیبروکیستیک پستان قبل از قاعدگی آزاردهنده تراست و بعد از شروع دوره  کاهش می یابد یا از بین می رود.

بافت پستان فیبروکیستیک

بافت پستان فیبروکیستیک شامل اجزای زیر است:

• کیست: کیسه های گرد یا بیضوی شکل حاوی مایع
• فیبروز: برجستگی زخم مانند بافت فیبروز
• هایپرپلازی:رشد بیش از حد سلول های مجراهای شیری (داکت ها) یا بافت تولید کننده شیر(لوبول ها)
• آدنوز: بزرگ شدن لوبول های پستان

عوامل خطر:

داشتن پستان فیبروکیستیک خطر ابتلا به سرطان را افزایش نمی دهد.لمس توده اکثراً یافته نگران کننده‌ای برای خانم ها محسوب می‌شود ولی توده‌های فیبروکیستیک پستان تماماً خوش‌خیم هستند.

در چه صورت نیاز به معاینه پزشک دارید؟

بیشتر تغییرات پستان های فیبروکیستیک طبیعی هستند. با این حال در موارد زیر بهتر است یک وقت از پزشک بگیرید:

• کشف یک توده یا یک ناحیه ضخیم و برجسته جدید در پستان 
• درد دایمی در پستان یا افزایش درد
• ادامه داشتن تغییرات فیبروکیستیک بغد از پریود
• بزرگ شدن یا تغییرات غیرمنطقی یک توده قدیمی

طریقه تشخیص بیماری:

مانند اکثر بیماری های پستان، روند تشخیص این عارضه نیز نیاز به مراحل مختلفی دارد.

• تست های کلینیکی پستان: معاینه بصری و فیزیکی(دستی) پستان ها و غدد لنفاوی واقع در ناحیه زیر گردن و زیر بغل توسط پزشک انجام می شود. اگر سابقه پزشکی و معاینه بالینی شما نشان از تغییرات طبیعی پستان داشته باشد ممکن است نیاز به آزمایش های اضافی نباشد.

     اگر پزشک توده جدیدی پیدا کند یا به تغییرات فیبروکیستیک مشکوک باشد، ممکن است دستور معاینه مجدد در هفته های آینده و بعد از دوره قاعدگی بدهد.  اگر این تغییرات ادامه داشته باشد نیاز به انجام سونوگرافی پستان و ماموگرافی خواهد بود.

• ماموگرافی
• سونوگرافی پستان
• بیوپسی پستان: افرادی که بیماری فیبروکیستیک دارند گاها در طول زندگی بارها تحت نمونه برداری پستان(بیوپسی پستان) قرار می‌گیرند تا از سلامت پستان مطمئن شوند.در صورت نرمال بودن نتیجه نمونه برداری نباید هیچ نگرانی داشت و تنها با پزشک خود در خصوص پیگیری بعدی مشاوره فرمایید.

درمان فیبروکیستیک پستان

اگر درد، حساسیت و تورم پستان را تجربه نکرده اید یا علایم شما خفیف و قابل تحمل است نیاز به هیچ اقدام درمانی ندارید. کیست های بزرگ و دردناک پستان های فیبروکیستسک گاهی نیاز به درمان دارند. 

گزینه های درمانی شامل موارد زیر است:

• تخلیه کیست با سوزن بسیار نازک که باعث کاهش ناراحتی می شود و جزو اقدامات مرتبط با درمان کیست سینه زنان محسوب می شود.
• خارج کردن توده با جراحی: در موارد نادری که کیست پس از تخلیه مکرر و و نظارت دقیق برطرف نشود و یا وضعیت خاص و نگران کننده ای در معاینات دیده شود، جراح توصیه به جراحی برای برداشتن توده می کند.
• مصرف مسکن(داروهای ضد درد موثر) یا داروهای ضد التهاب غیر استروییدی
• داروهای ضد بارداری خوراکی که سطح هورمون های مرتبط با چرخه تغییرات فیبروکیستیک پستان را کاهش می دهد.
• تغییر سبک زندگی و در پیش گرفتن سبک زندگی سالم می تواند تا حدودی در کاهش علایم سینه های فیبروکیستیک موثر باشد. استفاده از سوتین محکم که مخصوص سینه های شما ساخته و فیکس می شود، استفاده از سوتین ورزشی در طول ورزش یا خواب، کم کردن مصرف کافیین(هرچند مطالعات پزشکی چیزی را به طور قطع در این زمینه تایید نکرده اند.)،کاهش چربی در رژیم غذایی از جمله تغییرات مثبت و موثر بر درد پستان ها هستند.برای اطلاعات بیشتر درباره روش های زندگی سالم مقاله پیشگیری از سرطان با رعایت اصول زندگی سالم را مطالعه فرمایید.
• در صورت یاسگی با نظر پزشک درمان های هورمونی خود را کم یا متوقف کنید.
• استفاده از پد گرمکن یا بطری آب گرم
• مصرف برخی مکمل ها و ویتامین ها البته با تایید و نظر پزشک .و با مقدار و زمان مصرف تایید شده از سوی ایشان در مواردی برای کاهش درد پستان ها موثر بوده اند:

• ویتامین E : اثر آن به طور قطع ثابت نشده است. از فواید ویتامین e آن به کم کردن درد پستان ها اشاره می شود. زمان مصرف ویتامبن e و مقدار مجاز مصرف آن با نظر پزشک تعیین می شود.
• روغن گل پامچال(روغن گل مغربی): با تغییر اسیدهای چرب در سلول ها گاهی باعث کاهش درد می شود.

در صورت مصرف مکمل ها و عدم بهبودی بعد از چند ماه مصرف مکمل ها یا ویتامین ها را قطع کنید.

هر بار فقط یک مکمل یا ویتامین را امتحان کنید تا مشخص شود کدام ویتامین یا مکمل باعث بهبودی شده است.

غیر از این موارد، بقیه درمان ها تحت عنوان درمان گیاهی کیست پستان یا درمان کیست پستان با طب سنتی صحت ندارد.

برای اطلاعات کامل تر درباره علت درد سینه (منظور علت درد پستان ها در زنان است) مقاله درد پستان؛ علل درد و روش های درمان یا کاهش درد پستان را مطالعه فرمایید.

برای اطلاعات بیشتر درباره درمان کیست پستان مطلب کیست پستان چیست و آیا ارتباطی با سرطان دارد؟ را مطالعه فرمایید.

بر خلاف تصور عموم مصرف خودسرانه مکمل ها و ویتامین ها می تواند عوارض خطرناکی برای بدن داشته باشد.

در زمان مراجعه به پزشک زمان شدت حساسیت و درد پستان ها ،تاریخ شروع و پایان قاعدگی ،نتایج ماموگرافی و سونوگرافی پستان،بیوپسی و تست ها و درمان های گذشته خود در رابطه با این مورد را حتما همراه ببرید و در مورد مکمل ها و ویتامین ها و یا دارو های هورمونی که مصرف می کنید با پزشک صحبت کنید. در صورتی که رژیم غذایی خاصی دنبال می کنید به پزشک اطلاع دهید.